تأثیر ژل لیدوکائین بر درد ناشی از جایگذاری IUD مسی: یک کار آزمایی بالینی تصادفی دوسوکور کنترل شده

  تأثیر ژل لیدوکائین بر درد ناشی از جایگذاری IUD مسی: یک کار آزمایی بالینی تصادفی دوسوکور کنترل شده     دکتر سکینه محمد علیزاده [1] ، فریده کاظمی [2] ، عزیزه فرشباف خلیلی [3] ، سیمین صیدی [4] *     تاریخ دریافت 30/11/1390 تاریخ پذیرش 31/02/1391     چکیده   پیش زمینه و هدف: دستگاه داخل رحمی (IUD) مسی، روش جلوگیری از بارداری طولانی مدت و قابل برگشتی است که در اثربخشی با عقیم‌سازی لوله‌ای برابری می‌کند. درد ناشی از جایگذاری IUD یا ترس از آن ممکن است زنان را برای استفاده از این روش بی‌میل کند. هدف این مطالعه تعیین تأثیر ژل لیدوکائین بر درد ناشی از جایگذاری IUD مسی بود.   مواد و روش‌ها: این مطالعه بر روی 96 زن در یک مرکز بهداشتی در شهر تبریز انجام گرفت. شرکت‌کنندگان توسط بلوک‌بندی تصادفی با بلوک‌های 6 و 9 تایی با رعایت پنهان‌سازی توالی تخصیص به سه گروه تقسیم شدند: در یک گروه یک دقیقه قبل از قرار دادن تناکلوم، ژل 2درصد لیدوکائین و در گروه دوم ژل لوبریکانت به وسیله سوآپ استریل در کانال سرویکس قرار گرفت و در گروه سوم مداخله‌ای انجام نشد. فرد گذرانده IUD از لحاظ نوع ژل و مراجع و فردی که درد را می‌سنجید از وجود یا عدم وجود مداخله blind بودند. تمام جایگذاری ها توسط یک مامای ماهر انجام گردید. میزان درد کل دوره IUD گذاری، بلافاصله بعد از جایگذاری IUD با استفاده از مقیاس دیداری 10-0 سانتی متری اندازه‌گیری شد. برای تعیین تأثیر ژل لیدوکائین و تعیین عوامل مرتبط با درد از آزمون‌های آنالیز واریانس یک طرفه و کروسکال والیس، t تست، مان‌ویتنی و رگرسیون خطی در نرم‌افزار کامپیوتری 13 SPSS- استفاده شد.   یافته‌ها: در کل، میانگین نمره درد 8/1±5/3 بود. در آزمون تک متغیره از نظر نمره درد در بین سه گروه تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. مقایسه فراوانی‌ها و نتایج آزمون‌های تک متغیره، در برخی عوامل مداخله‌گر احتمالی بین گروه‌ها تفاوت نشان داد. نتایج آزمون رگرسیون خطی با کنترل تأثیر عوامل مداخله‌گر احتمالی شامل سابقه زایمان طبیعی، فاصله از آخرین زایمان، وضعیت شیردهی، سابقه گذاشتن IUD و فاصله زمانی شستشوی سرویکس و سنجش تأثیر معنی‌داری از ژل لیدوکائین روی درد جایگذاری IUD نشان نداد. میانگین نمره درد در گروه لیدوکائین 39/0 کم­تر از گروه بدون مداخله بود ولی این تفاوت معنی‌دار نبود ( CI 95%:1.3, 0.57 ).   بحث و نتیجه‌گیری: استفاده از ژل لیدوکائین 2درصد و استفاده از ژل لوبریکانت داخل کانال سرویکس یک دقیقه قبل از قرار دادن تناکلوم بر روی سرویکس، در کاهش درد کلی زمان جایگذاری IUD بی­تأثیر است.   کلید واژه‌ها: IUD مسی، درد، جایگذاری IUD ، لیدوکائین   کد ارآزمایی بالینی 138903093706N3   دو ماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دهم، شماره سوم، پی در پی 38، مرداد و شهریور 1391، ص 428-420     آدرس مکاتبه: دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تلفن: 4772699- 0411، نمابر: 4796969- 0411     Email: [email protected]   [1] دکترای بهداشت باروری، استادیار دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز   [2] کارشناس ارشد مامایی، بیمارستان فاطمیه همدان   [3] کارشناس ارشد مامایی،دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز   [4] کارشناس ارشد مامایی،دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (نویسنده مسئول)   5 Intrauterine Device   6 Tubal Ligation (Tubal Sterilization)